Eserleriyle dünya edebiyatında en fazla tanınan yazarlardan olan Cengiz Aytmatov, bu kısa hikayesinde her zamanki berrak ve sade üslûbunu bu defa tabiat tasvirleri için kullanmıştır. Onun eserlerini okurken, tasvir ettiği yerlere ayak basmış, o yerleri karış karış gezmiş gibi hissedersiniz. Deve Gözü isimli bu hikâye de işte o eserlerden biridir. Aytmatov’un halk ile aydınlar arasındaki çatışmaya da yer verdiği bu hikayesi, kısalığına rağmen okuyucuda iz bırakır. Bunda hikâyenin muhtevası kadar Aytmatov’un üslubunun da tesiri olduğu muhakkaktır.

Hikâyeyi Anlatma Sırası Mert ile Kâmil'de!
Dördüncü Duvarı Yıkan Macera!
Merhaba benim adım MERT. Mert de kimmiş diye sorduğunuzu duyar gibiyim. O zaman hemen söyleyeyim: Levent'in kardeşi Mert... Sanırım siz de adımı duyunca beni tanıyamadınız. Herkes beni değil ağabeyimi tanıyor. Beni hep haylaz ve üşengeç olarak bildiniz. Ama işler hiç de öyle değil. Yani tamam biraz öyle ama çok da değil. Size bu kitapta kendi hikâyemi anlatmaya geliyorum. Üstelik yanımda KÂMİL ağabeyim de var.
Mert ile Kâmil kurdukları "ŞİFRE DEDEKTİFLİĞİ" sitesine gelen mesajlarla kendilerini büyük bir maceranın içinde buluyorlar. Macera boyunca pek çok bulmacayla karşılaşıyorlar. Hatta bu bulmacaları size çözdürerek sizi de hikâyenin bir parçası hâline getiriyorlar. Tüm bu şifrelerin sonu nereye çıkacak dersiniz?

Cengiz Aytmatov’un birbirinden güzel üç hikayesinin yer aldığı kitap; aslında insan, mekan ve hafıza arasında birbirini sürekli besleyen ilişkinin göz önüne serilmesi bakımından büyük önem taşıyor. Aytmatov, Asker Çocuğu isimli hikayesinde tıpkı çocuk kahramanların olduğu diğer hikayelerindeki gibi, çocuğa uçsuz bucaksız bir hayal dünyası vermiştir. Yazarın bu hikayesinde yetim bir çocuğun babaya duyduğu hasret okuyucuya öyle kuvvetli hissettirilmiştir ki, kısacık bir hikayede bunu başarmak elbette Aytmatov’un ustalığını bir kez daha ispatlamaktadır. Beyaz Yağmur hikayesinde aşkın tertemiz halini, Yıldırım Sesli Manasçı’da ise ölümsüz olanın fikir olduğunu anlatan Aytmatov, şu sözlerle Kırgız kahramanını bir Manas anlatıcısına dönüştürür: “Bu dünyada insanlar doğar ve ölür. (…) Ama dünyada, insan hafızası zamana meydan okur. İnsanın kendi hayatı, göz açıp kapatıncaya kadar geçen zaman kadar kısadır. Ölümsüz olan düşüncedir, fikirdir. Ve bu fikirler insandan insana geçer. Ölümsüz olan Manas’tır”